Polyethylene terephthalate (được gọi là PET, PETE hoặc PETP hoặc PET-P) là nhựa nhiệt dẻo, thuộc loại nhựa polyester và được dùng trong tổng hợp xơ sợi, vật đựng đồ uống chai nhựa, bình nhựa, vật dụng chứa thức ăn và các loại chất lỏng; có thể ép phun để tạo hình; và trong kỹ nghệ thường kết hợp với xơ thủy tinh. PET là một trong số những nguyên vật liệu sử dụng trong việc sản xuất sợi thủ công. PET được tìm ra vào năm 1941 bởi Calico Printer’ Association của thành phố Manchester. Chai PET được đưa vào sản xuất vào năm 1973.
Các tính chất của PET
Một trong những đặc tính quan trọng của PET là độ nhớt.
Độ nhớt của chất được decilit/gram (dl/g) phụ thuộc vào độ dài mạch polymer. Độ dài mạch của polymer càng dài, độ rắn càng cao, nên độ nhớt càng cao. Độ dài của một polymer có thể được đều chỉnh thông qua quá trình polymer hóa.
Độ nhớt của một vài dạng:
– 0.6 dl/g: dạng sợi;
– 0.65 dl/g: dạng màng mỏng;
– 0.76-0.84 dl/g: chai lọ;
– 0.85 dl/g: dạng dây thừng.
PET có khả năng hút ẩm. Khi bị ẩm, trong quá trình gia công PET, sự thủy phân sẽ diễn ra tại bề mặt tiếp xúc giữa nước và PET, nguyên nhân này làm giảm phân tử lượng của PET (hay độ nhớt) và những đặc tính cơ lý của nó. Vì thế trước khi nhựa được gia công, độ ẩm phải được loại bỏ khỏi nhựa. Có thể thực hiện được bằng cách sử dụng chất hút ẩm hoặc sấy trước khi đưa vào gia công.
Gia công phôi gồm 2 giai đoạn chính: Nhựa hóa trong xi lanh nguyên liệu và tạo hình bằng khuôn
Nguyên liệu (hạt nhựa Pet) phải là nhựa chính phẩm không pha nhựa phế tránh việc kim loại nặng trong nhựa phế nhiễm vào nước uống khi dùng để sản xuất nước uống đóng chai. Vì vậy chai Pet được sử dụng để sản xuất nước uống đóng chai cao cấp thường có giá khá cao vì sử dụng 100% nhựa chính phẩm. Hiện nay để giảm giá thành, người ta thường hay pha thêm nhựa tái chế (hay còn gọi là nhựa phế) để sản xuất.
Hạt nhựa Pet được đưa vào thiết bị sấy nóng lên đến 180 độ C trong vòng 3-4h. Sau đó được đưa vào máy tạo phôi hoạt động bán liên tục. Trong máy, qua các vòng gia nhiệt, nhựa được chuyển từ thể rắn sang thể lỏng. Dưới áp lực của xilanh, nhựa được bơm vào khuôn qua các rãnh, cửa có tiết diện nhỏ. Vùng tạo hình phôi được xác lập trước – khuôn khép kín trước khi nhựa được bơm vào. Cuối cùng phôi được làm nguội trởi lại bằng hệ thống làm lạnh.
Chu kỳ ép phôi ngắn chỉ vài chục giây đến vài phút. Mỗi chu kỳ cho ra số phôi tùy theo mỗi loại khuôn, từ 2 đến 16 phôi.
Phôi tạo thành sẽ tự động cho ra thùng chứa, ở đó phôi được kiểm tra bọt khí và cắt bỏ bavia. Những sản phẩm đạt yêu cầu sẽ để nguội ngoài không khí một thời gian rồi đóng bao sau đó được chuyển qua khâu thổi chai.
Khâu thổi chai gồm 2 giai đoạn chính: Gia nhiệt làm mềm phôi và thổi chai trong khuôn
Phôi Pet sẽ được chạy qua hệ thống đèn sấy đặc biệt để trở nên mềm dẻo hơn chuẩn bị cho công đoạn kéo thổi.
Phôi Pet sau khi được làm mềm sẽ được gắn lên ngàm kẹp của khuôn. Khuôn được đóng kín, thanh đẩy sẽ kéo phần phôi Pet xuống tận đáy khuôn. Lúc này khí nén được bơm vào làm tăng áp lực trong lòng khuôn, phôi Pet sẽ bị dạt ra ngoài, định hình theo hình dạng của khuôn.
